مشهورترین قاچاقچی کرد تحت تعقیب اتحادیه اروپا و بریتانیا، کیست؟

در طول مکالمه ما هم اینجا و هم روز بعد در دفترش او می گوید که نمی داند چند مهاجر را از طریق کانال انگلیس منتقل کرده است.شاید ۱۰۰۰، شاید ۱۰۰۰۰٫ نمی‌دانم، حساب نکردم. این دیدار نقطه اوج کاری است که چند ماه قبل غیرممکن به نظر می رسید. برای چندین سال، او و باندش بسیاری از تجارت قاچاق انسان – در قایق و کامیون – را در سراسر کانال مانش کنترل کردند.

بیش از ۷۰ مهاجر از سال ۲۰۱۸ در عبور از قایق جان خود را از دست داده اند، ماه گذشته، پنج نفر از جمله یک دختر هفت ساله در سواحل فرانسه کشته شدند. این یک سفر خطرناک است، اما برای قاچاقچیان می تواند بسیار سودآور باشد. آنها می توانند برای هر نفر ۶۰۰۰ پوند برای عبور از قایق دریافت کنند – و با نزدیک به ۳۰۰۰۰ نفر در سال ۲۰۲۳، پتانسیل سود آشکار است.

علاقه ما به عقرب پس از دیدن دختر کوچکی آغاز شد که در یکی از اردوگاه‌های مهاجران در نزدیکی کاله در شمال فرانسه وی را دیدیم. او در تلاش برای عبور از کانال انگلیسی با یک قایق بادی درگذشت. چه کسی مردم را اینگونه به دریا می فرستد؟ اغلب تحت نام “Scorpion” ذخیره می شود. گاهی اوقات با نام عقرب شناخته می شود.

مارتین کلارک، یک افسر ارشد تحقیق در آژانس ملی جرایم بریتانیا (NCA) به ما گفت که افسران متوجه شدند که «عقرب» به یک مرد کرد عراقی به نام برزان مجید اشاره دارد.

در سال ۲۰۰۶، برزان به عنوان یک جوان ۲۰ ساله، خودش در پشت یک کامیون به انگلستان قاچاق شده بود. با وجود عدم اجازه اقامت، او چندین سال دیگر بصورت غیرقانونی در بریتانیا ماند و چند سال به دلیل جرایم مرتبط با اسلحه و مواد مخدر در زندان بود.

او سرانجام در سال ۲۰۱۵ به عراق دیپورت شد. اندکی پس از آن، مجید یک تجارت سودآور را از برادر بزرگ‌تر خود که در حال گذراندن حکم زندان در بلژیک بود، به ارث برده است.

برزان مجید به عقرب معروف شد.

بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱، باند عقرب بخش بزرگی از تجارت قاچاق انسان بین اروپا و بریتانیا را کنترل می‌کرد. یک عملیات گسترده پلیس بین‌الملل که دو سال طول کشید منجر به محکومیت ۲۶ عضو این باند در دادگاه‌های بریتانیا، فرانسه و بلژیک شد.اما خود عقرب فرار کرد. او بصورت غیابی در دادگاه بلژیک محاکمه شد و به ۱۲۱ فقره قاچاق انسان محکوم شد. در اکتبر ۲۰۲۲، او به ۱۰ سال زندان و جریمه ۹۶۸۰۰۰ یورویی (۸۳۴۰۰۰ پوند) محکوم شد. از آن زمان، مکان عقرب ناشناخته بود. این رازی بود که ما می خواستیم آن را کشف کنیم.

ابتدا با مردی ایرانی آشنا شدیم که میگفت زمانی که می‌خواست از کانال عبور کند با عقرب سر و کار داشته است. عقرب به این ایرانی گفته بود که مقیم ترکیه است و از آنجا از راه دور تجارت خود را هماهنگ می کند.

در بلژیک، برادر بزرگتر برزان مجید را ردیابی کردیم، اکنون از زندان مرخص شده است. او به ما گفت که عقرب احتمالا در ترکیه است، برای اکثر مهاجرانی که به سمت بریتانیا می روند، ترکیه جایگاه مهمی است. به دلیل قوانین مهاجرتی آن، دریافت ویزای ورود به این کشور از آفریقا، آسیا و خاورمیانه نسبتا آسان است

یک سرنخ ما را به کافه ای در استانبول برد که قاچاقچیان در آن رفت و آمد می کردند. برزن مجید اخیراً در آنجا دیده شده بود. پرس و جوهای اولیه ما خوب پیش نرفت. از مدیر پرسیدیم که آیا می تواند در مورد تجارت به ما بگوید کافه ساکت شد. کمی بعد مردی از کنار میز ما رد شد و زیپ کتش را باز کرد تا به ما نشان دهد اسلحه حمل می کند. این یک یادآوری بود که ما با افراد خطرناک سر و کار داشتیم.

توقف بعدی ما نتایج امیدوارکننده تری داشت. به ما گفته شد که برزان مجید اخیراً ۲۰۰۰۰۰ یورو (۱۷۲۰۰۰ پوند) را در یک صرافی چند خیابان دورتر واریز کرده است. شماره مان را آنجا گذاشتیم و نیمه شب بعد تلفن زنگ خورد. شماره ناشناس و پنهان بود، تماس گیرنده فردی بود که ادعا می‌کرد برزان مجید است.

آنقدر دیر و غیرمنتظره بود که فرصتی برای ضبط شروع تماس وجود نداشت. «او می‌گوید، «شنیدم که دنبال من می‌گردی.» و من می‌گویم: «تو کی هستی؟ عقرب؟» او می گوید: «ها، می خواهی من را اینطور صدا کنی؟ خوبه»

هیچ راهی وجود نداشت که بگوییم این برزان مجید واقعی است یا خیر، اما جزئیاتی که او ارائه کرد با آنچه ما می دانستیم مطابقت داشت. او گفت که تا سال ۲۰۱۵ در ناتینگهام زندگی می کرد و پس از آن خراج شده است. اما او دست داشتن در تجارت قاچاق را رد کرد.

او اعتراض کرد و گفت: “این فقط اصطلاح رسانه هاست این درست نیست!”

ما نمی‌دانستیم که دوباره تماس می‌گیرد یا نه. در همین حال، یکی از منابع محلی به ما گفت که عقرب اخیراً در قاچاق مهاجران از ترکیه به یونان و ایتالیا دست داشته است.

آنچه شنیدیم ناراحت کننده بود. بیش از ۱۰۰ مرد، زن و کودک در قایق‌هایی که مجوز حمل ۱۲ نفر را داشتند، سوار میشدند قایق‌های تفریحی اغلب توسط قاچاقچیانی هدایت می‌شوند که هیچ تجربه‌ای در قایقرانی ندارند و برای جلوگیری از گشت‌های گارد ساحلی، مسیر خطرناکی را بین دسته‌هایی از جزایر کوچک طی می‌کنند.

گفته می شود که مسافران برای هر یک از این قایق ها حدود ۱۰۰۰۰ یورو می پردازند. در طول ۱۰ سال گذشته، بیش از ۷۲۰۰۰۰ نفر تلاش کرده اند از مدیترانه شرقی به اروپا بروند، از این تعداد، نزدیک به ۲۵۰۰ نفر جان خود را از دست دادند که بیشتر این مرگها بدلیل غرق شدن بوده است.

جولیا شافرمایر، از مؤسسه خیریه SOS مدیترانه، می‌گوید که قاچاقچیان جان مردم را در معرض خطر بزرگی قرار می‌دهند: این افراد زنده بمانند یا بمیرند، برایشان فرقی نمی‌کند

تقریباً در این زمان، ما این شانس را داشتیم که این سؤال را مستقیماً به عقرب مطرح کنیم. بی دلیل و دوباره با ما تماس گرفت. او بار دیگر قاچاقچی بودن را انکار کرد. به نظر می‌رسید که تعریف او از این کلمه شخصی داشت و بعنوان کار بدان می نگریست. برزان مجید همچنین نسبت به مهاجران غرق شده ابراز همدردی نمی کرد. او گفت: این گاهی تقصیر توست. “خدا هرگز نمی گوید برو داخل قایق.”

ایستگاه بعدی ما استراحتگاه مارماریس بود، جایی که پلیس ترکیه گفت که معتقد است عقرب صاحب ویلا است. از اطرافیان پرسیدیم و از کسی اطلاعات گرفتیم که گفت با او دوست بوده است.

دوست برزان به ما گفت که اخیراً او را در ویلای خود در مارماریس ندیده است، اگرچه کسی گفت که ممکن است در عراق باشد.

این را یکی دیگر از مخاطبان تأیید کرد که گفت آنها واقعاً عقرب را در یک صرافی در سلیمانیه، شهری در اقلیم کردستان عراق دیده‌اند. راه افتادیم. یکی از مخاطبان ما با او تماس گرفت، در ابتدا او بسیار مشکوک بود، نگران بود که ما قصد ربودن او را داشته باشیم و به اروپا برگردانیم. عقرب گفت ممکن است ما را ملاقات کند، اما به شرطی که اجازه داشته باشد مکان را انتخاب کند. ما آن را رد کردیم، نگران بودیم که او ممکن است ما را سربه نیست کند.

و سپس یک پیام متنی رسید که نوشته بود: “کجایی؟”

گفتیم که در حال رفتن به یک مرکز خرید نزدیک هستیم. عقرب به ما گفت که در یک کافی شاپ در طبقه همکف با او ملاقات کنیم.

بالاخره ما او را دیدیم. برزان مجید شبیه یک گلف باز مرفه بود. او شیک پوشیده بود، شلوار جین نو، پیراهن آبی روشن و ژاکت مشکی. وقتی دستش را روی میز گذاشت، دیدم ناخن هایش مانیکور شده است.

در همین حال، سه مرد روی میز نزدیکی نشستند. حدس زدیم تیم امنیتی او بودند. او یک بار دیگر نقش یک بازیگر بزرگ در رأس یک سازمان جنایتکار را رد کرد. او گفت که دیگر اعضای باند سعی کرده اند او را درگیر کنند.

افراد وقتی دستگیر می‌شوند می‌گویند ما برای او کار می‌کنیم. آنها می خواهند مجازات کمتری بگیرند.

او همچنین از اینکه به سایر قاچاقچیان پاسپورت بریتانیایی داده شده و تجارت خود را ادامه داده اند، ناراحت بود.  زمانی که او را در مورد مسئولیتش در قبال مرگ مهاجران تحت فشار قرار دادیم، او آنچه را که تلفنی گفته بود تکرار کرد که فقط پول را گرفته و مکان رزرو کرده است و نقشی در انتخاب قایق و … نداشته است.

از نظر او، قاچاقچی کسی بود که مردم را در قایق ها و کامیون ها بار می کرد و حمل می کرد: “من هرگز کسی را در قایق سوار نمی کنم و هیچ کس را نمی کشم.”

گفتگو به پایان رسید، عقرب از ما دعوت کرد تا صرافی ای را که در سلیمانیه با او کار می کرد، ببینیم. دفتر کوچکی بود، روی پنجره نوشته هایی به عربی و چند شماره تلفن همراه بود. مردم برای پرداخت هزینه مهاجرت به اینجا می آمدند. عقرب در مورد چگونگی ورودش به این تجارت در سال ۲۰۱۶ صحبت کرد، زمانی که هزاران نفر در حال عزیمت به اروپا بودند. می گفت: هیچ کس آنها را مجبور نکرده است. آنها به قاچاقچیان التماس می کردند که «لطفاً این کار را برای ما انجام دهید.» گاهی اوقات قاچاقچیان می گویند: «فقط به خاطر رضای خدا به آنها کمک می کنیم». و بعد شکایت می کنند، می گویند: «اوه این، اوه آن…» نه، این درست نیست.

عقرب گفت که بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹، او یکی از دو نفر اصلی بوده است که در بلژیک و فرانسه عملیات‌ها را انجام می‌دادند و اعتراف کرد که در آن زمان میلیون‌ها دلار را اداره کرده است.

تاکید داشت که “من برای مهاجران کارهایی انجام دادم. پول، مکان، مسافر، قاچاقچی… من بین همه آنها بودم. ” او منکر این بود که هنوز در قاچاق افراد دست دارد، اما به نظر می رسید اقدامات او با این موضوع در تناقض است.

عقرب متوجه این موضوع نشد، اما در حالی که در تلفن همراهش می چرخید، ما انعکاسی از صفحه نمایش گوشی اش را در یک قاب عکس صیقلی که روی دیوار پشت سرش قرار داشت، دیدیم.

چیزی که ما دیدیم لیستی از شماره های پاسپورت بود. بعداً فهمیدیم که قاچاقچیان اینها را برای مقامات عراقی می فرستند. سپس به آنها رشوه می دهند تا ویزاهای جعلی صادر کنند تا مهاجران بتوانند به ترکیه سفر کنند.این آخرین چیزی بود که از عقرب دیدیم.

در هر مرحله، ما اکتشافات خود را با مقامات بریتانیا و اروپا در میان گذاشتیم.

آن لوکوویاک، دادستان عمومی بلژیک که در محکومیت عقرب نقش داشت، هنوز امیدوار است که روزی او از عراق مسترد شود.

او می‌گوید: “برای ما مهم است که این سیگنال را ارسال کنیم که ما در نهایت او را پایین خواهیم آورد” / گزارش انگلیسی: بن میلن / بی بی سی