حقابه سالانه دریاچه ارومیه از حوضه آبریز کردستان ۱٫۸ میلیارد متر مکعب، سهم کردستان از اعتبارات ستاد احیا دریاچه ارومیه صفر!

به گزارش کوردنامه به نقل از خبرگزاری تسنیم؛ حوضه آبریز دریاچه ارومیه یکی از مهم‌ترین حوضه‌های آبریز ایران است که در چند استان کشور از جمله کردستان، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی قرار دارد.

حدود ۳۷ درصد از مساحت کل این حوضه، در استان کردستان واقع شده است. این بخش از حوضه آبریز شامل رودخانه‌ها، چشمه‌ها و روان‌آب‌هایی است که به دریاچه ارومیه می‌ریزند و نقش بسیار مهمی در تأمین حقابه زیستی این تالاب دارند.

استان کردستان به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص، بارش‌های مناسب و روان‌آب‌های غنی، یکی از کلیدی‌ترین مناطق در احیای دریاچه ارومیه محسوب می‌شود. اگر مدیریت منابع آبی و تخصیص اعتبارات به تناسب سهم این استان انجام شود، کردستان می‌تواند نقش بسیار موثری در احیای پایدار دریاچه ایفا کند.

در رابطه با این موضوع، فرزاد زندی؛ مدیرکل محیط زیست کردستان روز دوشنبه ۳ آذرماه ۱۴۰۳ در حاشیه برگزاری بیست و دومین نمایشگاه محیط زیست به تسنیم گفت: حدود ۳۷ درصد از مساحت حوزه آبخیز این دریاچه در استان کردستان واقع شده است و عملاً بیش از یک میلیارد مترمکعب از حقابه زیستی این تالاب از استان کردستان تأمین می‌شود که خوشبختانه در تأمین این حقابه مشکلی نداشته‌ایم.

وی افزود: متأسفانه نکته‌ای که وجود دارد این است که به تناسب سهمی که از حقابه و مساحت حوزه آبریز در کردستان داریم، از اعتبارات ستاد ملی احیای دریاچه ارومیه بهره‌مند نمی‌شویم. این ستاد باید شامل سه عضو از سه استان درگیر باشد اما استان کردستان از این اعتبارات بی‌نصیب مانده است.

مدیرکل محیط زیست کردستان بیان کرد: پیشنهاد بنده این است که به تناسب مساحت حوزه آبخیز یا حقابه زیستی که برای دریاچه در نظر گرفته می‌شود، اعتبارات به استان‌ها تخصیص داده شود. این موضوع به ما کمک می‌کند تا بتوانیم منابع آب، الگوی کشت و سیاست‌های ستاد احیای دریاچه را بهتر مدیریت کنیم.

زندی افزود: نبود این اعتبارات، مدیریت را برای ما دشوار کرده است اما در صورت تخصیص منابع می‌توانیم با یک الگوی واحد و فرمول مشخص، تصمیمات ستاد را در سه استان اعمال کنیم. از نظر بنده این روش در مقایسه با اینکه بخواهیم تنها یک استان یا بخشی از دریاچه درگیر موضوع شود، نتیجه‌بخشی بهتری خواهد داشت.

وی تصریح کرد: در جلسه اخیر ستاد احیا، پیشنهادی مطرح شده بود که ساختار استانی تغییر کند و اعضای بیشتری به آن اضافه شوند. به‌نظر من، این تغییر ضروری است و محیط‌زیست کردستان باید در این ساختار دخیل باشد.

مدیرکل محیط زیست کردستان گفت: کردستان، به‌عنوان یک استان کلیدی و تأمین‌کننده اصلی منابع آب دریاچه ارومیه، شرایط متفاوتی نسبت به آذربایجان غربی و شرقی دارد و ما در این محدوده چاه غیرمجاز به آن معنا نداریم و بیشتر کشاورزی‌مان به‌صورت دیم و کشت گندم است. با این حال کشاورزان ما حاضرند که حقابه به دریاچه تخصیص پیدا کند اما گندم را به صورت دیم کشت کنند.

زندی تأکید کرد: باید با یک فرمول واحد و عدالت‌محور، توزیع منابع و الگوهای کشاورزی را ساماندهی کنیم تا کشاورزان هر سه استان بتوانند از منابع حوزه آبخیز بهره‌مند شوند. این مسئله باید به‌صورت جدی بررسی شود تا سیاست‌های کلی دریاچه، از جمله تغییر کاربری و تغییر کشت، به‌صورت علمی و اصولی اجرا شود.

وی خاطرنشان کرد: حوزه آبریز کردستان در بالادست حوزه آبخیز دریاچه ارومیه قرار دارد که بخش زیادی از آن‌ها زیرکشت نرفته است. اگر بتوانیم برای مردم جا بیندازیم که منافع حاصل از تأمین حقابه دریاچه شامل حال خود آن‌ها نیز خواهد شد، حتماً همکاری بیشتری در تغییر الگوی کشت و جلوگیری از برداشت غیرمجاز آب زیرزمینی خواهند داشت.

کردنامه؛ این در حالی است که به گواه کارشناسان حوزه آب و کشاورزی یکی از دلایل اصلی خشک شدن دریاچه ارومیه توسعه باغات و اراضی کشاورزی در حوزه آبریز دریاچه در محدوده آذربایجان های شرقی و غربی و حفر هزاران حلقه چاه غیرمجاز کشاورزی در حریم دریاچه است.

نکته جالب توجه اینکه آرش لهونی استاندار کردستان در اولین نشست خود با اصحاب رسانه و خبرنگاران که در آذرماه سال جاری برگزار شد اذعان کرد که بدلیل سیاست ها و محدودیت های ستاد احیا دریچه ارومیه سالهاست که تخصیص آب به متقاضیان بخش صنعت در شهرستان سقز با مشکل مواجه بوده و اخیرا با رایزنی ها و مذاکراتی که انجام شده است توانسته ایم حدود ۲۰ میلیون متر مکعب از پساب تصفیه خانه فاضلاب سقز را به استان کردستان تخصیص دهیم که بزودی ابلاغ می شود.