کوچ میانه رو افسانه ای و سلطان سیاست در ایران
کردنامه: علی اکبر هاشمی رفسنجانی (۲۰۱۷ – ۱۹۳۴ میلادی) از جمله سیاستمداران برجسته تاریخ معاصر ایران است که روز گذشته به علت عارضه قلبی درگذشت. اما تحلیل و واکنش رسانه‌های مهم خارجی از درگذشت یار دیرین امام خمینی (ره) چه بود؟ CNN : او سیاست را خوب می‌دانست هاشمی رفسنجانی در طول حیات سیاسی خود
هاشمی رفسنجانی در طول حیات سیاسی خود همواره به دنبال برقراری روابط بهتر با غرب بود. رفسنجانی از حامیان حسن روحانی، رئیس جمهوری کنونی ایران، بود. وی از جمله شخصیت‌های کلیدی جریان میانه روی ایران بود. محمد مرندی، استاد مطالعات آمریکای شمالی دانشگاه تهران می‌گوید: «او یکی از باهوش‌ترین افرادی بود که وارد عرصه سیاسی ایران شد. متحدین هاشمی در طول زمان تغییر می‌کردند، البته نه بدان معنا که او غیر اصولی عمل می‌کرد؛ بلکه او سیاست را خوب می‌دانست.»
وال استریت ژورنال: “میانه رو” افسانه‌ای
رفسنجانی “میانه روی” افسانه‌ای ایران بود. سیاستمداران غربی رئیس جمهور پیشین ایران را به چشم دنگ ژیائوپینگ [سیاستمدار چینی] در لباس روحانی می‌بینند: یکی از بنیانگذاران جمهوری اسلامی که قصد داشت این کشور را به کشوری عادی تبدیل کند. ایده جایگزینی دین سالاری به جای نظام شاهنشاهی هم اندازه که برگرفته از اندیشه‌های آیت الله خمینی بود، به هاشمی رفسنجانی نیز متکی بود.
وال استریت ژورنال در ادامه تحلیل خود می‌نویسد که هاشمی رفسنجانی در اوایل انقلاب گفته بود که فضا برای ورود همه باز است اما در حال حاضر فقط “خط امامی‌ها” در فضای سیاسی ایران جای دارند. در ادامه این گزارش آمده که هاشمی در انتخاب آیت الله خامنه‌ای به عنوان رهبر انقلاب اسلامی نقش بسزایی داشت اما بعدها میان آن‌ها فاصله افتاد. این گزارش در پایان به توییت خبرنگار نیویورک تایمز اشاره می‌کند: «درگذشت هاشمی رفسنجانی، ضربه‌ای بزرگ به جریان میانه روی و اصلاح طلبی در ایران وارد می‌کند.»
هاآرتض: سیاستمدار کهنه کار و مولتی میلیاردر ایرانی
سیاستمدار کهنه کار و مولتی میلیاردر ایرانی که به رغم میانه‌روی‌اش در طبقه حاکم ایران باقی ماند، روز یکشنبه درگذشت. مجری زن تلویزیون ایرانی با صدایی لرزان خبر درگذشت وی را تایید کرد. به هاشمی رفسنجانی به خاطر اقدامات زیرکانه سیاسی‌اش – در اقتصاد و سیاست – لقب اکبر شاه داده شده بود. وی از زمان انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ میلادی و حتی پیش از آن در تمام صحنه‌ها حضور داشت.
حمایت هاشمی از حسن روحانی و اصلاح طلبان در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۳ باعث شد که کابینه روحانی از حمایت بیشتری برای ورود به مذاکرات هسته‌ای با غرب برخوردار گردد. این در حالی بود که صلاحیت علی اکبر هاشمی رفسنجانی برای شرکت در انتخابات از سوی شورای نگهبان رد شده بود. حسن روحانی در انتخابات پیش رو کار سختی را در پیش دارد. هاشمی رفسنجانی به دلیل ممانعت شورای نگهبان از ورودی میانه‌روهایی مانند حسن خمینی، نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی، به شدت از آن‌ها انتقاد کرده بود.
همچنین انتقادات هاشمی رفسنجانی از محمود احمدی نژاد باعث شد تا محافظه‌کاران جمهوری اسلامی برچسب “مخالف” را به وی بزنند. او همچنین نقش بسزایی در متقاعد کردن آیت الله خمینی در قبول آتش بس بین ایران و عراق داشت. وی در فوریه سال ۱۹۹۴ میلادی از دومین سو قصد به جانش نیز جان سالم بدر برد. فائزه هاشمی، دختر وی، در ژانویه سال ۲۰۱۲ میلادی به ۶ ماه حبس محکوم شد. صلاحیت وی در سال ۲۰۱۳ برای انتخابات ریاست جمهوری تایید نشد. مهدی هاشمی، پسر او، نیز در سال ۲۰۱۵ به تحمل ۱۰ سال حبس محکوم شد.
درگذشت هاشمی رفسنجانی ضربه‌ای بزرگ به ایرانی‌ها وارد کرد. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که فقدان هاشمی تاثیرات زیادی را بر جمهوری اسلامی خواهد گذاشت زیرا نسل اولی‌های انقلاب یا بسیار سالخورده شده‌اند و یا درگذشته‌اند. درگذشت وزنه‌ای بزرگ همچون هاشمی می‌تواند اختلافات قدرتی بین اصلاح طلبان و تندروها را بیش از پیش کند. یکی از سیاستمداران اصلاح طلب ایران گفته است: «درگذشت او مانند زلزله‌ای بزرگ در هسته سیاسی ایران است. در دوران حساسی به تعادل قدرت در ایران ضربه وارد شد.» هاشمی رفسنجانی به دلیل حفظ رابطه‌اش با قم و محافظه کاران به جبهه قوی میانه روی در برابر تندروها بدل گشته بود.
برخی در ایران بر این باور بودند که هاشمی رفسنجانی در انتقال قدرت در جریان تعیین رهبر آینده ایران، مانع افتادن قدرت به دست تندروها خواهد شد.
وی در ۱۴ سالگی از کرمان به قم رفت و آنجا با آیت الله روح الله خمینی آشنا شد. یکی از جملات مشهور آیت الله خمینی در مورد هاشمی این است: «انقلاب زنده است تا هاشمی زنده است.» موضع‌گیری‌های رفسنجانی در سالهای اخیر باعث شد تا وجهه وی نزد مردم بهتر شود. از جمله آن‌ها می‌تواند به حمایت وی از حسن روحانی اشاره کرد که موجب پیروزی وی در انتخابات شد. رفسنجانی، راوی چهار دهه تاریخ جمهوری اسلامی است.
ایندیپندنت: ستون انقلاب اسلامی
از رفسنجانی با عنوان “ستون انقلاب اسلامی” نام برده می‌شود. سیاست‌های عملگرایانه او در ایجاد بازار آزاد، بهبود روابط با غرب و افزایش قدرت شخصیت‌های منتخب مردم در ایران به مذاق بسیاری خوش نیامد.
درگذشت او ضربه‌ای بزرگ به میانه‌روها و اصلاح طلبان محسوب می‌شود. خانواده آقای هاشمی از سال ۲۰۰۹ با انتقادات شدیدی مواجه شده‌اند.
cns news: کار سخت روحانی در انتخابات
از هاشمی رفسنجانی در دهه آخر زندگی‌اش به عنوان یک فرد “عمل‌گرا” یا “میانه‌رو” یاد می‌شود و “بلوک رفسنجانی – روحانی” توانست در انتخابات اخیر مجلس و شورای خبرگان موفق شود. (گرچه تندروها بر هر دو مسلط هستند اما اصلاح طلبان نیز موفقیت‌های چشمگیری داشتند.)
درگذشت هاشمی رفسنجانی در انتخابات آتی ریاست جمهوری ایران شاید به ضرر حسن روحانی تمام شود.
آیت الله هاشمی رفسنجانی سیاست مدار هوشمند و بازمانده از انقلاب ایران روز گذشته در سن ۸۲ سالگی درگذشت. او به حرکت های زیرکانه معروف بود . او یکی از رهبران مبارزان قبل از انقلاب و یک جنگجو در سیاست داخلی بود. در انتخابات سال ۲۰۱۳ به طور شگفت آوری حسن روحانی، یار آیت الله هاشمی به ریاست جمهوری رسید و این اتفاق به رییس جمهور اسبق فرصت داد که نقش پشت پرده را در اقدامات اصلاح طلبانه روحانی بر عهده بگیرد. توافق هسته ای یکی از این اقدامات است. پیروزی روحانی یکی دیگر از موفقیت های هاشمی در سیاست بود. بعد از سالهای ریاست جمهوری احمدی نژاد با انتخاب روحانی نفوذ هاشمی کم کم تقویت شد.
رفسنجانی یار نزدیک آیت الله {امام} خمینی در انقلاب ۱۹۷۹ بود و دو دوره ریاست جمهوری را تچربه کرده است. در دوران ریاست جمهوری او ایران تغییرات زیادی را تجربه کرد. در آن زمان کشور درگیر بازسازی بعد از جنگ بود و بسیاری از آزادی ها را در عرصه فیلم و رسانه وارد سیاست ایران کرد. او عامل اصلی پیشرفت و معمار برنامه های هسته ای بود و در مذاکراتی که با روسیه داشت توافق ساخت راکتور هسته ای بوشهر را با این کشور به امضا رساند. این توافق در نهایت در سال ۲۰۱۱ بعد از مدتها تاخیر اجرایی شد.
نیویورک مگزین: ضربه‌ای بزرگ به اصلاح‌طلبان
هاشمی رفسنجانی یکی از بنیانگذاران ثروتمند انقلاب اسلامی بود که در تمام عمرش از قدرتمندترین رجل سیاسی ایران به شمار می‌رفت. گرچه از نفوذ سیاسی وی در سالهای اخیر کاسته شده بود، اما هاشمی به صدای اصلاح طلبان بدل گشته بود. درگذشت هاشمی دست روحانی را در انتخابات پیش رو در پوست گردو خواهد گذاشت زیرا وی حالا یکی از حامیان اصلی‌اش را از دست داده است. هاشمی از جمله طرفداران برقراری رابطه با غرب بود.
هاشمی، یار نزدیک آیت الله خمینی و جانشین فرمانده کل قوا در دوران جنگ بود. وی پس از اتمام جنگ دوران سازندگی را هدایت کرد. او شخصی عمل‌گرا و به لحاظ سیاسی باهوش بود که در انتصاب آیت الله خامنه‌ای به عنوان دومین رهبر انقلاب اسلامی نقش بسزایی داشت. هاشمی در سال ۲۰۰۵ در انتخابات از محمود احمدی نژاد شکست خورد که یکی از دلایلش این بود که بسیاری هاشمی را منشا مشکلات کشور در آن دوران می‌دانستند. اما جهت‌گیری‌های هاشمی در انتخابات سال ۲۰۰۹، انتقاد از محمود احمدی نژاد و همچنین حمایت وی از مردم باعث شد تا وی به شدت مورد انتقاد محافظه‌کاران ایران قرار گیرد و به یکی از متحدین اصلی اصلاح طلبان تبدیل شود. او حتی خواستار آزادی زندانیان سیاسی و ایجاد فضای آزاد سیاسی شد.
اما به تدریج از قدرت و نفوذ وی کاسته شد و حتی دو تن از فرزندانش روانه زندان شدند. وی پس از رد صلاحیت در انتخابات سال ۲۰۱۳ در مقام حمایت از حسن روحانی درآمد که در نهایت موجب به قدرت رسیدن وی شد. سپس زنجیره‌ای از اتفاقات دست به دست هم دادند تا توافق هسته‌ای ایران و غرب در سال ۲۰۱۵ حاصل شود. گرچه هاشمی رفسنجانی از معماران اصلی برنامه هسته‌ای ایران محسوب می‌شود، اما وی به شدت طرفدار توافق هسته‌ای نیز بود. وی همچنین خواستار بهبود روابط ایران با کشورهای غربی و کشورهای عرب همسایه بود.
با سالخوردگی و درگذشت نسل اولی‌های انقلاب، از این پس باید شاهد پوست اندازی نسل سیاستمداران در ایران باشیم؛ اما اینکه این انتقال چگونه صورت می‌گیرد در هاله‌ای از ابهام است زیرا به نظر می‌رسد که با مرگ ناگهانی هاشمی رفسنجانی، فضا برای تندروها بازتر شده باشد.
در این گزارش همچنین آمده که اقدامات آینده کابینه دونالد ترامپ، مانند برهم زدن برجام، می‌تواند منجر به قدرت‌گیری بیشتر محافظه‌کاران در ایران شود.
Middle East Eye
هاشمی رفسنجانی بین سالهای ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۷ میلادی برای دو دوره رئیس جمهور ایران بود. وی در سال ۲۰۰۵ شکست بدی از محمود احمدی نژاد خورد، اما به جای خداحافظی با دنیای سیاست، باری دیگر به عنوان یک میانه روی مخالف تندروها در صحنه ظاهر شد.
سال ۲۰۱۳، صلاحیت هاشمی رفسنجانی برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ایران به خاطر کهولت سن رد شد. اما در ماه‌های پس از آن با حمایت از حسن روحانی حضورش در صحنه سیاسی ایران را تقویت کرد.
واشنگتن پست: شخصیت جنجالی
رئیس جمهور پیشین ایران که می‌توانست نقش بسزایی در تعیین رهبر آینده ایران بازی کند، در سن ۸۲ سالگی درگذشت. این اتفاق همچنین می‌تواند بر انتخابات آتی ایران نیز تاثیر بگذارد. هاشمی رفسنجانی در دهه اخیر زندگی خود علیرغم به حاشیه رانده شدن در فضای قدرت ایران، توانست رهبر اصلاح طلبان لقب گیرد. درگذشت وی منجر به تشکیل خلائی بزرگ بین میانه‌روهای ایران خواهد شد. رفسنجانی یار دیرین آیت الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، بود.
هاشمی رفسنجانی در طول حیاتش شخصیت بسیار جنجالی داشت. در دوران ریاست جمهوری، بسیاری از مردم ایران وی را به زعم استفاده از قدرت در جهت منافع خانواده‌اش نکوهش می‌کردند اما او در واپسین سالهای عمرش به خاطر انتقاد از محمود احمدی نژاد و اتفاقات پس از آن، در چشم بسیاری از اصلاح طلبان خوش درخشید. رفسنجانی در پیروزی روحانی در انتخابات نقش پررنگی داشت.
واشنگتن پست در انتها مدعی می شود: شنیده شده بود که روحانی می‌تواند به عنوان رهبر آینده ایران تعیین شود، اما فرض بر این بود که هاشمی رفسنجانی تا آن زمان زنده است.
نیویورک تایمز: حذف صدایی موثر
تمام جناح‌های سیاسی ایران با درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی بلافاصله به این نتیجه رسیدند که فضای مانور اصلاح طلبان از این پس بسیار تنگ‌تر خواهد شد. وی از جمله بنیانگذاران جمهوری اسلامی بود. تندروهای محافظه کار سیاست ایران توان کافی برای کنار زدن وزنه سنگینی چون او را هیچگاه نداشتند. اما او دیگر رفته و کسی نیست که جایگزینش شود.
دیگر چه کسی در ایران می‌تواند علیه “افراط گرایی” هشدار دهد؟ دیگر چه کسی می‌تواند آشکارا از برجام دفاع کند؟ هاشمی رفسنجانی چیزهایی می‌گفت که هر کسی جرات بیانش را ندارد. فاضل میبدی، از روحانیون اصلاح طلب در قم، می‌گوید: «تندروها خیلی خوشحال هستند اما این تازه شروع دوران پراضطراب برای بسیاری است.»
تحلیلگران تمام احزاب ایران هم‌عقیده‌اند که هیچ جایگزینی برای هاشمی رفسنجانی وجود ندارد. حسن روحانی، رئیس جمهور کنونی، رئیس دولت اصلاحات، حیات سیاسی‌شان را مدیون هاشمی رفسنجانی می‌دانند. در این بین، حسن روحانی باید برای بقای حیات سیاسی خود در انتخابات آتی ریاست جمهوری به تنهایی مبارزه کند. او هم برای پیروزی در انتخابات سال ۲۰۱۳ و هم برای توافق هسته‌ای از حمایت‌های هاشمی رفسنجانی بهره جست.
محمد رضا شمس الواعظین، فعال سیاسی و سیاستمدار اصلاح طلب، می‌گوید: «دیگر برعهده رئیس دولت اصلاحات است که مسئولیت مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی را برعهده گیرد.» اما وی با محدویت‌های زیادی در فضای سیاسی ایران مواجه است.
گزارش تکمیل می‌شود
برچسب ها :
ناموجود- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰