تاریخ انتشار : پنجشنبه 17 فروردین 1396 - 9:00
کد خبر : 534

گولن -اردوغان متحدین دیروز رقبای امروز

گولن -اردوغان متحدین دیروز رقبای امروز

کردنامه: فتح الله گولن کیست؟ در ۲۷ آوریل ۱۹۳۸ در ارزروم مردی به دنیا آمد که سال ها بعد یکی از پر نفوذترین و ثروتمندترین شهروندان ترکیه شد. واعظ، نویسنده، مدرس اخلاق و الهیات که مدرس نسخه ای از اسلام به نام اسلام اناتولیایی است که پیشینه آن به فردی به نام «نورسی» باز می

کردنامه: فتح الله گولن کیست؟

در ۲۷ آوریل ۱۹۳۸ در ارزروم مردی به دنیا آمد که سال ها بعد یکی از پر نفوذترین و ثروتمندترین شهروندان ترکیه شد. واعظ، نویسنده، مدرس اخلاق و الهیات که مدرس نسخه ای از اسلام به نام اسلام اناتولیایی است که پیشینه آن به فردی به نام «نورسی» باز می گردد. فلسفه سیاسی گولن بر مبنای گفتمان میان ادیان الهی پایه گزاری شده است. نگاه گولن نسبت به شیعیان به شدت منفی است. اما تمایل او به اسلامی مبنی بر تصوف و عرفان، مشهود است. او به دنبال یافتن مفاهیم مدرن در دل آموزه های اسلامی است.

اسلام آناتولیایی، اسلامی منطبق با اصول مدرنیته:

اسلام مورد توجه گولن رویکردی مثبت نسبت به مساله تجدد دارد. سعید نورسی، مراد او از نخستین کسانی بود که قصد داشت اسلام موجود در ترکیه را با واقعیات جهان مدرن همراه کند. نورسی در اوایل دوران جمهوریت در ترکیه و زمانی که عثمانی تبدیل به کشور کوچکی به نام ترکیه به رهبری آتاتورک شده بود، در مقابل موج لائیسیته مقاومت کرد. او با ایجاد شبکه ای از شاگردان در زمانه ای که تلاش ها برای زدودن اسلام از این سرزمین، پایانی نداشت، دست به تعلیم و تربیت زد. این همان راهی است که گولن هم برای نفوذ اندیشه اش در میان مسلمانان انتخاب کرده است. جنبش گولن تنها به ایجاد ۱۰۰۰ مدرسه مجهز در سرتاسر جهان محدود نیست. این جنبش شامل مدارس، دانشگاه ها، موسسه های فنی و حرفه ای و حتی ایستگاه های رادیویی و تلویزیونی و روزنامه است. یکی از اهداف اصلی جنبش گولن ترکی کردن اسلام است. رویکرد صوفیانه مردم ترکیه نسبت به اسلام از دیرباز وجود داشته و از سویی گولن هم طرفدار این نوع نگاه به اسلام است.

اتهامات زیادی علیه این چهره مذهبی ترکیه وجود دارد. از همکاری با سیا و امریکا تا کسب درآمد از قاچاق مواد مخدر و حالا به راه انداختن کودتا، اما همه اینها باعث نشده تا جنبش تحت رهبری گولن از حمایت و طرفداری ۳ تا ۶ میلیون شهروند ترکیه بی بهره بماند. در تمام سال های گذشته، گولن تمایل خود را به حضور در سیاست رد کرده است، با این حال حضور دوستدارانش در رده های بالای نظامی و دادگستری ترکیه، حتی قبل از وقوع کودتا هم حاکی از وسوسه رسیدن به قدرت در میان گولنیست ها بود. گولن یکی از ثروتمندترین مردان ترکیه است. او از دهه ۷۰ میلادی تصمیم گرفت تا بخشی از این ثروت را در اختیار آموزش همگانی قرار دهد. نتیجه این تصمیم تاسیس بیش از ۱۰۰۰ مدرسه در سراسر جهان بود که ۳۰۰ مورد از آنها در خاک ترکیه است. این مدارس از بهترین امکانات اموزشی برخورداراند.

تشکیلات گولن: از دهه هشتاد میلادی، گولن شروع به یارگیری در میان احزاب، پلیس و قوه قضائیه می کند. این تشکیلات در انتخابات سال ۲۰۰۲ ترکیه از اردوغان حمایت کرد. گولن بانکی هم با عنوان آسیا تاسیس کرده که هدفش سرمایه گذاری در جمهوری های ترک زبان است و با این کار در پی جلب توجه و تحکیم مناسبات با این کشورهاست. این بانک به بانکداری بدون ربا توجه ویژه ای دارد.

شبکه رسانه ای: مهم ترین حامی رسانه ای جنبش خدمت، روزنامه «زمان» در ترکیه است. این روزنامه پس از سال ۲۰۱۳ و شروع اختلافات میان اردوغان و گولنیست ها، به منتقد درجه اول اردوغان تبدیل شد. اردوغان اما مخالفت این روزنامه را با خود نپذیرفت و سال گذشته در اقدامی کنترل آن را از دست یاران گولن در آورد و به دولت داد. همزمان ترکیه با تروریستی خواندن جنبش خدمت، اعلام کرد که گولن قصد دارد دولت موازی را تشکیل داده و قصدش براندازی اوست. از آنجا که اردوغان در دو سال گذشته در ترکیه جایگاه متزلزلی پیدا کرده است، ترس او آثار ویرانگری را بر پیکره آزادی در ترکیه وارد کرد. به همین دلیل پس از روزنامه زمان نوبت به روزنامه جهان رسید و این روزنامه نزدیک به گولن هم به تصرف دولت ترکیه در آمد. با همه اینها پس از کودتا فعالیت روزنامه زمان در زیر سایه دولت هم تحمل نشد تا بالاخره روزنامه مهم «زمان» تعطیل شد.

نزدیکی به غرب، یک استراتژی اساسی:

گفت و گوی میان مذاهب که گولن و طرفدارانش آن را از اصول خود می دانند، این جنبش را تبدیل به یک دوست خوب برای غرب کرده است. نگاه گولن بیش از آنکه متوجه اتحاد و نزدیکی بین مسلمانان و فرق دیگر اسلام باشد، معمولا به ادیان دیگر متمرکز است. او از شیعیان دل خوشی ندارد و از اعلام حمایت از اسرائیل در زمان درگیری با ترکیه بر سر کمک به غزه نمی ترسد.

ترس پایان ناپذیر رجب طیب از گولن

گولن را صاحب حکومت در سایه ی ترکیه می دانند، چیزی که با خلق و خوی رجب طیب اردوغان که ۱۲ سال است قدرت را در ترکیه در دست دارد هم خوان نیست. از سال ۲۰۱۳ حزب حاکم بر ترکیه یعنی عدالت و توسعه شمشیر خود را برای گولن و جماعت«خدمت» از رو بست و طرفداران واعظ ارزرومی را تحت تعقیب قرار داده و بسیاری از افراد حاضر در این تشکیلات را به فساد اقتصادی متهم کرد. زمانی که مهم ترین رسانه منتقد ترکیه «زمان» دست به افشاگری علیه فعالیت های اقتصادی نزدیکان اردوغان، به ویژه پسرش بلال زدند، رجب طیب طاقتش به سر آمد و برخورد شدیدی را با طرفدارن گولن آغاز کرد. خشم اردوغان در آن زمان دامن طرفداران گولن را در میان ارتش، روزنامه نگاران و پلیس را گرفت و پاکسازی گولنیست ها آغاز شد.

از سوی دیگر گولن را می توان قدرتمندترین رهبر مذهبی در ترکیه دانست. اردوغان که خود از تمایلات مذهبی برخوردار است و سعی کرده ترکیه لائیک را به سمت اسلامی تر شدن پیش ببرد همواره از سایه فرد به نام گولن ترسیده و او را رقیب اصلی خود دانسته است. ابزار گولن یعنی آموزش، ثروت بی کران، محبوبیت و طرفدارانی در اصلی ترین مراکز قدرت در ترکیه، به ترس اردوغان از این واعظ دامن زده است. تاکتیکی که دو جریان اسلامگرای گولن و اردوغان درسال ۲۰۰۲ برای پیروزی در انتخابات به کار بردند، پس از آنکه در سال ۲۰۱۰، یک دادستان ویژه به نام «صدرالدین ساریکایا» پنج تن از ماموران اطلاعاتی ترکیه از جمله رییس سازمان اطلاعات این کشور (میت) را احضار کرد، کاربرد خود را از دست داد. در این سال اردوغان به خوبی متوجه این موضوع شد که در ارکان بالای حکومت در ترکیه، حزب اعتدال و توسعه نفوذ و نقش کافی را ندارد تا بتواند برای سالیان طولانی، او را در مرکز قدرت این کشور نگاه دارد. / دیپلمات

 

برچسب ها :

ناموجود
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

اخبار

اقتصاد

فتوتیتر

تبلیغات