کهنسال‌ترین درختان کردستان را بشناسیم

کردنامه: درختان کهنسال جزو میراث طبیعی هر سرزمینی به شمار می‌روند و کشورها موظف به حفاظت و نگهداری آنها هستند. آنها هم به لحاظ زیبایی شناسی و هم به لحاظ علمی اهمیت بسیاری دارند.

محیط‌های طبیعی مناسب، نگهداری و توجه ویژه مردم به محصول دهی مناسب درختان، قرارگیری در مکان‌های تاریخی و مذهبی و همچنین اعتقادات خاص از دلایل طول عمر استثنایی درختان کهنسال هستند. امروزه تشخیص سن کهنسالی با روش‌های علمی امکانپذیر است.

استان کردستان نیز که استانی کوهستانی و دارای طبیعت و آب و هوای بکر است، خواستگاه درختان گرانبهایی بوده که برخی از آنها نیز هم اکنون وجود دارند. در مجموع ۳۷۴ هزار هکتار معادل ۱۲٫۸ درصد از خاک استان را جنگل طبیعی تشکیل می‌دهد که بیش از ۸۰ درصد این جنگل‌ها، مربوط به گونه‌های بلوط هستند.

معاون میراث فرهنگی کردستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، منطقه کردستان، اظهار کرد: کهنسال‌ترین درخت شناسایی شده در استان کردستان که به ثبت ملی رسیده، درخت کهنسال بلوط روستای بیان دره بانه با قدمت یک هزار سال است.

محمد رشیدی افزود: تاکنون ۱۵ مورد درخت کهنسال استان کردستان شامل پنج مجموعه درخت و ۱۰ تک درخت در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

وی عنوان کرد: شاید درخت‌های کهنسال‌تری نیز از درخت بلوط بیان دره بانه در استان کردستان وجود داشته باشند اما تاکنون کهنسال‌ترین درخت شناسایی شده در استان همین درخت بوده است.

معاون میراث فرهنگی استان کردستان ادامه داد: درخت کهنسال توت شیخ ره‌ش در نایسر سنندج، درخت داغ داغان (تایله) مقبره شیخ مصطفی در روستای تخته و درخت گردوی کهنسال روستای بناوچان شهرستان دیواندره از جمله تک درخت‌های ثبت شده قدیمی هستند.

رشیدی ذکر کرد: از جمله مجموعه درخت‌های ثبت شده نیز سه اصله درخت کهنسال توت روستای بزلانه، سه اصله درخت کهنسال ون گورستان پیر یعقوب روستای دولاب و درختان باغ گردوی توقه گویز روستای کوره دره سفلی در شهرستان کامیاران بوده‌اند.

وی، قدمت این درختان را ۶۰۰ سال الی ۷۰۰ سال دانست و تصریح کرد: بیشتر این درختان گردو، بلوط، چنار و زبان گنجشک هستند که بیشترین تعداد آنها در شهرهای سنندج، کامیاران و سروآباد قرار دارند.

معاون میراث فرهنگی استان کردستان با بیان اینکه به دلیل نبود بودجه و اعتبارات کافی حفاظت خاصی از این درختان صورت نمی‌گیرد، خاطرنشان کرد: بررسی‌های ما در مورد کهنسال‌ترین درخت‌های استان همچنان ادامه دارد و ما اطلاعات خود را از دهیاری‌ها و اطلاعاتی که مردم بومی منطقه در اختیار ما قرار می‌دهند کسب می کنیم و ممکن است در آینده نیز تعداد بیشتری درخت قدیمی را به ثبت برسانیم.

تاکنون درخت بلوط روستای بیان دره بانه با قدمتی بیش از ۱۰ قرن کهنسال‌ترین درخت شناسایی شده در استان بوده که حتی برخی از منابع محلی قدمتی ۱۵۰۰ ساله(۱۵ قرن) را برای آن تخمین می‌زنند.

اما آنچه که بسیار مهم است، حفظ و نگهداری این گونه درختان است که به عنوان میراث طبیعی و سرمایه کشور از آنها یاد می‌شود؛ از محل جذب گردشگر برای همین درختان مسن می‌توان سالیانه در زمینه اقتصاد گردشگری گام‌های خوبی را برداشت.

در سایر کشورهای دنیا اقدامات خوبی در زمینه جذب گردشگر برای درختان کهنسال صورت می‌گیرد، اما هنوز در کشورمان و به ویژه استان کردستان به نظر می‌رسد آنگونه که باید، مسئولان و متولیان امر به اهمیت این بخش از گردشگری پی نبرده‌اند و نبود اعتبارات را دلیل توسعه نیافتن این بخش از گردشگری می‌دانند.